|
|
|
|
|
|
|
|
"Sülükle
tedavi anlamına gelen Hirudoterapi, antik çağlardan beri
hekimler tarafından tedavi aracı olarak kullanılmıştır.
İngilizce, sülük 'leech"eski ingilizcedeki 'leace' 'tabib'
kelimesinden gelir.
Sülükle yapılan tedaviye de leechtherapy veya hirudotherapy
denir.Sülük, ağırlığının 10 katı kadar kan emebilir ve bir
kez doyunca 1 yıl kadar hiç beslenmeden yaşayabilir.
Emdiği kan miktarı 5-15 ml kadardır. Tedavi edici etki
emilen kan miktarı ile değil, ısırıktan sonra devam eden kan
miktarıyla ilgili olabilir; sülük karnını doyurduktan sonra
ısırdığı yerden kan sızıntısı devam eder.
Sülüğün tükürüğündeki kimyasal maddeler bu canlıyı tıbbi
açıdan değerli kılar. Hirudin, 9000 molekül ağırlığında bir
polipeptiddir. Trombin ile enzim inhibe edici kompleks
oluştururak fibrinojenin fibrine dönüşümünü engeller.
Heparinin aksine hirudin aktivitesi için antitrombin III
gerekmez ve koagülasyon esnasında salgılanan trombosit
faktör-4 (heparini nötralize eder) tarafından da inaktive
edilmez. Pıhtılaşma faktörlerinin biyosentezi ile
etkileşmez. Lipoproteinlipaz gibi kandaki diğer enzim
sistemlerini etkilemez. |
|
|
Sülük
tarafından salgılanan diğer aktif maddeler, hiyalüronidaz(antikoagülan
maddelerin yara içine yayılımını sağlar) ve bir kısım
proteinaz inhibitörleri'dir. Antihistamin ve vazodilatör bir
madde sülük ısırığında kanamanın uzamasına katkıda bulunur.
Apyrase (adenosine 5'-triphosphate diphosphohydrolase)
enzimi, trombosit agregasyonunun nonspesifik inhibitörüdür.
Trombosit aktive edici faktör antagonisti ve koagülasyon
faktörü X a inhibitörü tanımlanmış ve izole edilmişltir.
Sülüğün tükürük bezi salgılarında lokal anestezik bir
maddenin varlığı üzerinde de durulmaktadır.Hirudo
Medicinalis yerleştirildiği bölgede vantuzları yoluyla kanı
emerek kanın pıhtılaşmasını önlerler Tedavi edici özellik
kanın alınmasında değil kan emilirken vücuda verilen salgıda
gizlidir. (Sülüğün tıbbi olup olmaması, ürettiği salgının
bileşimine bağlıdır). Bu salgı, 100'ün üzerinde biyoaktif
madde barındırır ve bu maddeler kanın pıhtılaşmasını
engelleyici (antiagregan), Oluşmuş pıhtıyı eritici (fibrinolitik),
Ağrı kesici (analjezik-antiromatizmal), Mikrop öldürücü (antibakteriyel),
Tansiyon dengeleyici (antihipertansif), Kas gevşetici (myorelaksan),
Bağışıklık sistemini düzenleyici (immun modulatör) ve Stres
giderici (anksiyolitik) etkilere sahiptir. Ayrıca "nörotrofik"
etkiyle sinir hücreleri ve liflerinin tamir edilmesini
hızlandırır. |
|
|